ایجاز در غزل سعدی(بررسی ساخت های دستوری و بلاغی در غزل سعدی)

پایان نامه
چکیده

سعدی همواره در ادب فارسی شخصیتی برجسته توصیف شده و این برجستگی حاصل زبانی است که او در پروراندن و بیان بهترین اندیشه ها از آن بهره برده است. از راه های انتقال سریع پیام یکی آن است که بتوانیم تا حد ممکن سخن خود را کوتاه بیان نمائیم ضمن آن که مقصود خود را به تمامی بیان کرده باشیم. واضعان فنون بلاغت این کار را با ایجاز در سخن ممکن دانسته اند. اما آیا بدرستی توانسته ایم دریابیم که ساختار ایجاز چگونه است و چگونه می توان به وسیله ی ایجاز معانی بسیار را در الفاظ اندک انتقال داد.؟ سعدی از شاعرانی است که به خوبی از عهده پروراندن این گونه ساخت ها برآمده و آنها را در اختیار اندیشه خود درآورده است. در پژوهش پیش رو با کاربست نظریه های نوین زبانی(کاربردگرا) و دستوری سعی شده تا هنر سخنوری سعدی بیشتر نمایان شود. آنچه در این تحقیق مورد پژوهش قرار گرفته، نگاهی جدید به استفاده های هنری سعدی از ایجاز در زبان است که در مقوله هایی همچون، حذف، ساخت های قالبی و جایگزینی به آنها پرداخته شده است.

منابع مشابه

ابزارهای بلاغی و دستوری توصیف در غزل های سعدی

توجه به مضامین حکیمانه و نه چندان دشوار سعدی، سبب شده است تا عنصر ادبی وصف و تصویر ادبی در حاشیه قرار گیرد و قوّت زبان سعدی در ترکیب جمله ها و عبارت ها مغفول بماند. اگر چه سعدی در زمانه ای می زیست که تصنع زبانی رواج داشت اما وی هوشمندانه شیوه ایی را برگزید که آراسته به زیور فصاحت و بلاغت و پیراسته از کاستی های لفظی و معنوی بود. ابیات سرشار از توصیف و تصویر وی که اغلب با تخیل و موسیق...

متن کامل

ابزارهای بلاغی و دستوری توصیف در غزل های سعدی

توجه به مضامین حکیمانه و نه چندان دشوار سعدی، سبب شده است تا عنصر ادبی وصف و تصویر ادبی در حاشیه قرار گیرد و قوّت زبان سعدی در ترکیب جمله ها و عبارت ها مغفول بماند. اگر چه سعدی در زمانه ای می زیست که تصنع زبانی رواج داشت اما وی هوشمندانه شیوه ایی را برگزید که آراسته به زیور فصاحت و بلاغت و پیراسته از کاستی های لفظی و معنوی بود. ابیات سرشار از توصیف و تصویر وی که اغلب با تخیل و موسیق...

متن کامل

تحلیل بلاغی ـ دستوری پرسش های بلاغی در غزل سعدی

کاربران زبان در گفته¬های خویش اغلب از جملاتی استفاده می¬کنند که معنای ظاهری آن¬ها با منظوری که در آن نهفته است تفاوت زیادی دارد. معمول¬ترین این جمله¬ها در همه¬ی زبان¬های دنیا جملات خبری، امری، پرسشی و تعجبی هستند که به ترتیب برای دادن خبر، صدور فرمان، کسب اطلاع و شگفتی به کار می¬روند؛ اما علم معانی و کاربرد¬شناسی زبان حاکی از این است که این جملات همیشه در نقش اصلی خود به کار نمی¬روند و هریک در ...

تحلیل دستوری – بلاغی حصر و قصر در غزل سعدی

بررسی طرق قصر نشان داد که روش عطف به وسیله ادات "لیک، لیکن، اما و ولی" کاربردی در زبان فارسی ندارد. روش "نفی و استثنا" به وسیله ادات استثنای "جز، مگر، و الا" نیز جامع و کامل نیست؛ زیرا برخی از نمونه های قصر به وسیله ادات، در حالی صورت می گیرد که از فعل منفی و یا واژه نفی(نه) استفاده نشده است. به همین دلیل بهتر است به جای عنوان "نفی و استثنا" از عنوان "ادات قصر" که جامع تر است استفاده نماییم. عل...

تأمّلی بر کارکرد معنایی و بلاغی تلمیح در غزل سعدی

تلمیح به عنوان یکی از شگردهای بلاغی که هم در حوزۀ موسیقی معنوی و هم جزو مجموعۀ تصویر قابل بررسی است، همواره نقشی مهم و مؤثّر در القای عواطف و آفرینش تصاویر ادبی؛ بخصوص در حوزۀ شعر داشته است. ویژگی قابل توجّه تلمیح آن است که به عنوان یک شیوۀ فرمی برای تبیین ذهنیات، می­تواند اَشکال بلاغی دیگری را نیز در بطن خود جای دهد و بدین ترتیب، هم جنبۀ مخیّل سخن را قوّت بخشد و هم بُعد القاییِ آن را برجسته سازد. برا...

متن کامل

دگرگونی سعدی در غزل

غزلیات سعدی به چهار بخش غزلیات قدیم، طیبات، بدایع و خواتیم تقسیم بندی شده­ است. به نظر می­رسد غزلیات قدیم در دوران جوانی و طیبات و بدایع در دوران پختگی و اوج شاعری سعدی سروده شده و خواتیم مربوط به دوران پیری اوست. اگر چه جوهره­ی شعر سعدی در غزلیات، عشق است، اما این عشق در غزلیات قدیم، عشق زمینی و در خواتیم عشق عرفانی است، حتی در بعضی از غزل­های خواتیم، اخلاقیات و زهد  غلبه دارد. این دوگانگی در ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023